Mimari Maket; Mimarlık ve mühendislik alanında tasarlanan projelerin, tasarım süreci aşamasında veya sonrasında gerçek bir kavram oluşturmak ve ifade etmek amacı ile çeşitli materyaller kullanılarak, birebir ve ölçekli biçimde 3 boyutlu hale getirilmesi işlemidir. Mimari maketler genellikle tasarım aşamasında keşif, tasarım sonrasında ise sunum amacı ile kullanılmaktadır. Ayrıca Mimarlık ve mühendislik meslek disiplinlerinde eğitim verilirken öğrenciler mimari maket teknikleri ile ilgili ders almaktadır.
Günümüzde mimari maket, yapılabilecek tüm sunum teknikleri arasında en etkili yöntem olarak bilinmektedir. Gelişen teknoloji ile dijital ortamda çeşitli programlar sayesinde üç boyutlu modellenen projeler, 2 boyutlu düzleme aktarılarak sunulmaktadır. Nitekim bu tek bakış açısı sunan modellemeler, birden fazla bakış açısı sunan mimari maket yöntemi kadar etkili olmamaktadır. Mimari maketi bu kadar önemli yapan unsur ise, insanın doğası gereği 3 boyutlu düzlemde bulunan nesneleri daha iyi algılaması ve bu şekilde bir bütün olarak anlam yükleyebilmesidir.
Bir fikir olarak başlayan tasarım sürecinde, tasarımcı hata payını indirgemek amacı ile zaman zaman maket yöntemine başvurmaktadır. Tasarımcı 2 boyutla başladığı proje ile gerçeklik algısını kaybetmemesi gerekmektedir. Bu aşamada yapılacak maket sayesinde projede oluşan hatalar, eksiklikler fark edilebilir ve ayrıca projeyi daha iyi bir noktaya taşımak adına tasarımcıya fikirler verebilir. Tasarımcılar oluşturdukları projelerinde işlevselliğin yanı sıra tasarımın estetik açıdan vurgulu olması için çaba sarf ederler. Bu noktada ise maket yöntemi, projede yer alan her bir unsurun, projenin bütünüyle olan uyumunu göstermektedir. Genel olarak bir projeye tasarı aşamasından, uygulama aşamasına kadar zaman, emek ve yüksek harcamalar yapılması nedeniyle, hata olmaması ve geriye dönüş yapılmaması için kesinlikle maket yapılmalıdır.
Mimari maketlerin bir diğer kullanım amacı ise uygulama aşamasına gelindikten sonra yapılan sunum maketleridir. Genellikle üretici firma ve kurumların projelerini kullanıcı adaylarına daha iyi aktarabilmek adına, akılda şüphe bırakmayacak şekilde projeyi her bir detayı ile ölçekli bir şekilde sunmak istemektedirler. İlgilendikleri projeyi üç boyutlu bir düzlemde görerek algılayan potansiyel kullanıcılar, tercih etmek isteyeceği yapıyı çevresinde ki unsurlarla değerlendirme şansına sahip olabilmektedirler. Bu nedenle maket, üretici firmalar için sık başvurulan oldukça önemli bir sunum yöntemidir.
Günümüzde profesyonel olarak mimari maket yapan birçok firma bulunmaktadır. Günden güne değeri daha çok anlaşılan mimari maket tekniğinden faydalanan birçok sektör vardır. Bunlardan bazıları sanat, inşaat, endüstri ve teknolojik alanlardır.
Mimari maket yapım aşamasında üretilecek ürünün neye hizmet edeceği ve nerede kullanılacağı çok önemlidir. Zira ölçek ve malzeme seçimi bunlara bağlıdır. Örneğin bir proje aşamasında olan projenin değerlendirmek veya kritik yapmak amacı ile oluşturulacak maketinde kullanılacak malzemeler ile bir üretici firmanın kullanıcı adaylarına sunacağı maketin malzeme seçimleri farklılık göstermektedir. Yine bu durum maketin ölçeği için de geçerli olmaktadır.
Mimari maket yapımında birçok malzeme kullanılmaktadır. Değerlendirme maketlerinde karton, kağıt, mukavva, fon kartonu gibi hafif ve esnek malzemeler tercih edilebilirken, sunum maketlerinde ise genellikle pleksiglas, ahşap, pvc ürünler, metal ürünler gibi daha dayanıklı malzemeler tercih edilir.
